زمان تقریبی برای مطالعه این مقاله: ۶ دقیقه
در سومین قسمت از مجموعه مقالات بررسی تیپ افراد مشهور، قصد داریم تیپ شخصیتی رئیس‌جمهورِ کنونیِ آمریکا یعنی دانلد ترامپ (Donald Trump) را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
در قسمت قبلی در مورد تیپ شخصیتی وارن بافِت، سرمایه‌گذار مشهور صحبت کردیم و در قسمت نخست مقدمات و پیش‌فرض‌هایی را برای تعیین تیپ شخصیتی افراد مشهور بیان کردیم.
اگر قسمت اول این مجموعه را نخوانده‌اید بهتر است اول از آنجا شروع کنید چون در آن مقاله پیش‌فرض‌های اصلی تیپ‌شناسی را برای تشخیص تیپ افراد مشهور مطرح کردیم و آن مقاله به نوعی پایه و شالوده مقالات بعدی است.
تیپ‌شناسی چه موقعی کارآمد است؟
قبل از این که وارد بحث شویم و تیپ شخصیتی دانلد ترامپ را بررسی کنیم، به جمله‌ای از آقای Randolph Rowland استاد مدیریت تغییر و رفتار سازمانی از کالج میدلبِری توجه کنید:
«ابزار MBTI و ۱۶ تیپ شخصیتی آن، تنها برای افرادی که از نظر ذهنی و روانی، سالم محسوب می‌شوند کارآمد است.»
این هم یکی دیگر از پیش‌فرض‌های مهمی است که قبل از تعیین تیپ شخصیتی هر فردی باید به آن توجه کنیم. ابزار MBTI را فقط در صورتی می‌توان به طرزی مؤثر مورد استفاده قرار داد که فرد در شرایط سالم روانی قرار داشته باشد.
کارشناسان در مورد تیپ ترامپ چه می‌گویند؟
حالا نظرات تعدادی از متخصصین و کارشناسان تیپ‌شناسی در مورد تیپ شخصیتی ترامپ را با هم مرور می‌کنیم:
آقای Kurt Weissgerber مشاور رفتار سازمانی از دانشگاه بردلی دراین‌باره می‌گوید:
«به نظر من او یک ESTP است، او فردی به شدت عملگراست و اهل ریسک و معامله‌های سرسام‌آور است. او کاری را که می‌گوید، به سرعت انجام می‌دهد. تنها کافی است به سرعت انجام اقدامات توسط او و حجم کاری که در این مدت کوتاه انجام داده است نگاه کنید. با ENTP چندان موافق نیستم چون معمولاً ENTPها در برقراری ارتباط هنرمندانه و زیرکانه‌تر عمل می‌کنند. همین طور ENTJها تحلیلی‌تر و تئوریک‌تر هستند و ESTJها نظم و دیسیپلین بیشتری در کارهایشان دارند.»
خانم Rebecca Castleton مؤسس شرکت Castleton از دانشگاه کالیفرنیا معتقد است:
«فکر می‌کنم او یک ESTP باشد. آن قدر دورنما و چشم‌اندازِ پررنگی ندارد که او را یک شهودی بدانیم و P بودن او هم مسلم است. اهل ریسک، اقدامات آنی و ناگهانی…»
ترامپ یک هیجان‌خواه است
بعد از مطالعه نظرات این دو نفر، تعدادی از جملات مهم ترامپ که قبل از رسیدن به ریاست جمهوری گفته بود را با هم مرور می‌کنیم.
«کسب‌وکار و معامله‌های تجاری من به خاطر پول نیست، من به اندازه کافی ثروت دارم. من معامله می‌کنم، فقط به خاطر این که معامله کردن را دوست دارم.»- دانلد ترامپ
جمله بالا، از منظر طبایع بیش از هر طبعِ دیگری ما را یاد تجربه‌گراها (SP) می‌اندازد. هسته اصلی فعالیت‌های SPها هیجان و لذت موجود در لحظه است. SPها بیش از هر طبع دیگری به دنبال فرصت‌های در لحظه و فعالیت‌های هیجان‌آور و مخاطره‌آمیز هستند.
بیایید ببینیم محرک اصلی هر طبع برای کسب ثروت چیست. SJها برای کسب وجهه و اعتبار اجتماعی دست به معامله می‌زنند. NTها برای عملی کردن ایده‌های هوشمندانه‌شان و NFها برای ایجاد تغییرات مثبت و انسانی در دنیا دست به معامله می‌زنند.
اما هدف SPها از معامله‌های کلان، صرفاً کسب پول نیست. آن‌ها معامله کردن را به خاطر هیجان و ریسکی که درون آن نهفته است دوست دارند. ایدهٔ یک‌شبه پولدار شدن یا یک‌شبه شکست خوردن برای SPها هیجان‌انگیز است.
ضمناً فراموش نکنید، معامله‌های تجاری کلان، ماهیتی پیش‌بینی‌ناپذیر و ناگهانی دارند (مثل بورس). به همین دلیل شاید طبایع دیگر (خصوصاً SJها) با نوعی محافظه‌کاری به سراغ آن بروند. اما همین ماهیت پیش‌بینی‌ناپذیر برای SPها هیجان‌انگیز است.
ترامپ از نظر ذهنی به لحظه حال توجه می‌کند
«من همیشه سعی می‌کنم از گذشته درس بگیرم. اما برای آینده‌ام، از طریق تمرکز روی زمان حال برنامه‌ریزی می‌کنم. لحظه حال تنها زمانی است که در آن هیجان می‌بینم.»- دانلد ترامپ
دیوید کرزی می‌گوید هر طبع از نظر ذهنی متمرکز به یکی از زمان‌های گذشته، حال و آینده است. در این تقسیم‌بندی- که البته بحث در مورد آن مفصل است و ما اینجا فقط نتیجه را بازگو می‌کنیم- SJها از نظر ذهنی متوجهِ زمان گذشته، NF و NT متمرکز روی آینده و SPها در لحظه حال زندگی می‌کنند.
در مورد NF نبودن ترامپ باید به این نکته اشاره کنیم که مدل رهبری NFها، رهبریِ معنوی است. NFها از طریق نوعی آرمان‌خواهیِ بشری دیگران را با خود همراه می‌کنند، نمونه‌ای که در رهبرانی مثل گاندی، چه‌گوارا و مارتین لوتر کینگ (یا در حالت منفی‌اش در مورد هیتلر) دیده‌ایم.
ویژگی مشترک همه این رهبران، وجودِ یک تمِ آرمانی، متحد کننده و انسانی (humanistic) (مثبت یا منفی) در پیام آن‌هاست.
ترامپ یک رهبر عملگراست
اما در مورد ترامپ من چندان آرمان‌خواهی یا پنداره بلندمدت (long-term vision) نمی‌بینم. شعارهای او ممکن است آرمانی به نظر برسد- که نیست- اما مسیری که او برای رسیدن به این- به اصطلاح آرمان‌ها- طی می‌کند با یک NF کاملاً متفاوت است. پنداره‌های ترامپ لحظه‌ای و تکانه‌ای است و خیلی سریع آنچه می‌گوید را عملی می‌کند. رفتاری که بیش از هر چیز ما را به یاد SPها می‌اندازد.
رهبران NF انسان‌ها را از طریق پیام و آرمانشان با خود همراه می‌کنند، اما رهبران SP از طریق مذاکره و اشتیاقشان به خطر کردن و پیروز شدن برای خود طرفدارانی جمع می‌کنند.
در واقع می‌توانیم مدل رهبری NFها را «رهبری معناگرا» و مدل رهبری SPها را «رهبریِ تاکتیکی» بنامیم. به نظر من مدل رهبری ترامپ بیش از آن که معناگرا و متمرکز بر آرمان و ایده‌آلیسم باشد، رهبری تاکتیکی و عملیاتی است. یعنی چیدمان نیروها بر حسب ضرورت‌های لحظه.
ترامپ در اجرای تصمیماتش صریح و قاطع است
در مورد ترجیح تصمیم‌گیری ترامپ (T و F) کافی است مطابق تئوری مدل‌های ارتباطی Linda Berens به تفاوت مدل ارتباطی دو تیپ ESTP و ESFP توجه کنیم. ESTPها افرادی نتیجه گرا و وظیفه-محور (Task-oriented) هستند. این تیپ افراد، اهداف روشنی دارند و برای رسیدن به این اهداف برنامه‌ریزی می‌کنند و از منابعی که در دسترسشان است برای رسیدن به اهدافشان استفاده می‌کنند. آن‌ها در گفتار و رفتارشان صریح و قاطع‌اند و برای گفتن آنچه می‌دانند درست است تردید و مسامحه ندارند. به تعبیر لیندا برنز آن‌ها هدایت‌کننده (Directing) هستند.
در عوض ESFPها فرایند-گرا و مردم-محور (People-oriented) هستند. آن‌ها نظراتشان را خیلی صریح نمی‌گویند و بیش از کسب نتیجه به فرایندی که باید طی شود توجه می‌کنند. به همین دلیل اولویت آن‌ها همراه کردن انسان‌ها و افراد با خودشان است. مهارت ارتباطی و مذاکره آن‌ها قوی‌تر است و زمان بیشتری را برای متقاعد کردن دیگران صرف می‌کنند. به تعبیر لیندا برنز این افراد ارتباط گیرنده (Informing) هستند.
در نهایت مطابق تحلیل‌های فوق، تیپ شخصیتی دانلد ترامپ را به ESTP نزدیک‌تر می‌دانم.
آرسام هورداد
