شخصیت شناسی MBTI
شخصیت شناسی MBTI چیست و چگونه آن را یاد بگیریم؟
شخصیت شناسی MBTI (یا به‌عبارت درست‌تر: تیپ شناسی MBTI) ابزاری است که به کمک آن می‌توانید با ظرافت‌های شخصیت خودتان و عزیزانتان آشنا شوید و از مزیت‌های آن در حوزه‌های شخصی، کاری و بهبود روابط کاری یا عاطفی استفاده کنید. MBTI ابزاری است که ذهن شما را باز می‌کند تا در روابط منعطف‌تر و حرفه‌ای‌تر عمل کنید، ظرفیت‌های درون شخصیتتان را بهتر بشناسید و از آن برای قرار گرفتن در موقعیتی که برای «شما» مناسب‌تر است استفاده کنید.
مطالبی که در این مقالهٔ آموزشی دربارهٔ آن‌ها گفتگو خواهیم کرد:
- دربارهٔ تیپ شناسی MBTI
- تیپ شخصیتی در MBTI چگونه نمایش داده می‌شود؟
- دربارهٔ تست MBTI (جدی بگیریم یا نه؟)
- نظریه کارکردهای شناختی کارل یونگ
- نظریه طبایع دیوید کِرسی
- کاربرد MBTI در ازدواج و رابطهٔ عاطفی
- کاربرد MBTI در بهبود مهارت یادگیری- Learning
- کاربرد MBTI در انتخاب شغل مناسب
- کاربرد MBTI در مدیریت پول و امور مالی
- کاربرد MBTI در سازمان‌ها
- ترکیب ترجیحات: توانمندی‌های شغلی تیپ‌ها
- ترکیب ترجیحات: نحوهٔ مواجهه تیپ‌ها با تغییر
- ترکیب ترجیحات: استفاده تیپ‌ها از اطلاعات
- استفاده‌های نادرست و غیرحرفه‌ای از MBTI (معرفی فایل صوتی)
- بررسی انتقادات واردشده به تست MBTI
- واقعیت دربارهٔ MBTI از زبان پژوهشگران و مؤلفان آکادمیک (McGrawHill)
این مقاله در حال به‌روزرسانی است و به‌تدریج کامل‌تر خواهد شد.
طبق رویکرد MBTI یا (Myers-Briggs Type Indicator) چهار وجه از شخصیت ما مورد ارزیابی قرار می‌گیرد:
- نحوه کسب انرژی (برون‌گرا یا درون‌گرا؟)
- نحوه دریافت اطلاعات (حسی یا شهودی؟)
- نحوه تصمیم‌گیری (فکری یا احساسی؟)
- نظم شخصی و برنامه‌ریزی (ساختارگرا یا منعطف؟)
تست MBTI
شناخت این چهار وجه شخصیت به شما کمک می‌کند تا فهم بهتری از دنیای درونی خودتان و دیگران به دست بیاورید و از مزایای آن برای بهبود عملکرد خودتان، تعیین مسیر رشد شخصی و بهبود روابط با دیگران استفاده کنید.
شخصیت شناسی MBTI چیست و از کجا به‌وجود آمده؟
این روزها تعداد آزمون‌های شخصیت شناسی که در گوشه‌و‌کنار می‌توانید پیدا کنید کم نیست. در این بخش می‌خواهیم مدل تیپ‌شناسی مایرز و بریگز[۱] (ابزار شخصیت شناسی MBTI) را به همراه یکی از مدل‌های نشئت‌گرفته از آن یعنی مشرب‌های دیوید کِرسی[۲] بررسی کنیم. نظریه مشرب‌ها بعد از MBTI پدید آمد و به نوعی به دسته‌بندی بهتر تیپ های شخصیتی در MBTI کمک کرد.
علاوه بر این مدل شخصیت شناسی MBTI یکی از ابزارهای رایج و بسیار محبوب نزد افرادی است که دغدغه شناخت شخصیت خودشان را دارند. از آنجایی که استقبال از این آزمون و شکل‌های مختلف آن بسیار زیاد است می‌شود گفت تقریباً غیر ممکن است این روزها کسی اسم این ابزار را نشنیده باشد. اساس این نظریه بر پایه چهار دوقطبی[۳] متمایز است که در اصل می‌توانیم تصور کنیم این چهار محور دوقطبی در واقع نشان دهنده یک سری صفات و خصوصیات هستند. بسیاری از افراد MBTI را شبیه گونه‌ای از طالع‌بینی مدرن می‌بینند. اما با این حال نکته‌ای که نباید از آن غافل شویم این است که MBTI همچنان ابزاری کاربردی و قابل استفاده است.
توسعه ابزار شخصیت شناسی MBTI به دوران جنگ جهانی دوم باز می‌گردد. داستان برمی‌گردد به زمانی که مایرز و بریگز دو خانم آمریکایی خانه‌دار دغدغه این را داشتند که چرا افراد بدون توجه به توانمندی‌هایشان وارد بازار کار می‌شوند و شغلی را انتخاب می‌کنند که لزوماً با مهارت‌های آن‌ها هم‌خوانی ندارد.
از طرفی این دو علاقه زیادی به نوشته‌ها و دیدگاه‌های کارل یونگ[۴] روانکاو سوئيسی داشتند. یونگ بر این باور بود که از شخصیت، رفتار و فرهنگ مردمان مختلف مفهومی شکل می‌گیرد به نام کهن‌الگو (آرکتایپ[۵]) و هر کس به طور ذاتی تحت تأثیر آرکتایپی مشخص قرار دارد. از نظر یونگ این آرکتایپ‌ها در اثر رفتارِ جمعی بشر در طی ادوار مختلف شکل می‌گیرند و در فرد بروز پیدا می‌کنند. در مجموع یونگ باور داشت که آرکتایپ‌ها درست مثل رفتارهای غریزی انسان ریشه وراثتی دارند.
به این ترتیب ابزار MBTI تحت تأثیر نظریات یونگ و با الهام از دیدگاه‌های او شکل گرفت. مایرز و بریگز قصد داشتند آزمونی کاربردی برای زنان جویای کار طراحی کنند تا هر کس شغلی را انتخاب کند که با شخصیت او سازگار است.
ترجیحات در شخصیت شناسی MBTI
مطابق نظریه یونگ تیپ شخصیتی هر فرد را می‌توان با مجموعه‌ای از صفاتی که روی سه محور تعریف می‌شوند شناسایی و تعریف کرد.
از نظر یونگ شخصیت افراد روی طیفی با دو انتهای برون‌گرا[۶] (E) و درون‌گرا[۷] (I) تعریف می‌شود[۸].
نحوه ادراک و مشاهده افراد روی طیفی با دو انتهای حسی[۹] (S) و شهودی[۱۰] (N) تعریف می‌شود.
نحوه قضاوت و تصمیم‌گیری افراد روی طیفی با دو انتهای فکری[۱۱] (T) و احساسی[۱۲] (F) تعریف می‌شود.
یونگ نام این سه دسته از ترجیحاتِ[۱۳] شخصی را دایکوتومی[۱۴] گذاشت. هر کدام از این دایکوتومی‌ها یک محور فرضی با دو عامل یا دو قطب را نشان می‌دهند که هر قطب نشان دهنده ترجیح متفاوت هر فرد است. بعدها مایرز به منظور بهینه کردن و کاربردی‌تر کردن نظریه یونگ پیشنهاد کرد دایکوتومی چهارم هم به این مجموعه اضافه شود. او این دسته‌بندی جدید را محور قضاوت کردن[۱۵] (J) و مشاهده کردن[۱۶] (P) نامید.
ایده اصلی این است که هر شخص باید جایگاه خودش را در هر کدام از این محورهای چهارتایی مشخص کند و سپس هر یک از حالت‌های ایجاد شده الگوی مشخصی را به وجود می‌آورند که ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر شخص را معلوم می‌کند و به این ترتیب تیپ شخصیتی هر فرد مشخص می‌شود.
کسب انرژی
برون‌گرایی و درون‌گرایی
اولین شاخص در مدل شخصیت شناسی MBTI که همان برون‌گرایی در مقابل درون‌گرایی است مشخص می‌کند که انرژی فرد از کدام منبع (درونی یا بیرونی) تأمین می‌شود و ضمناً جهت و مسیر تمرکز او بیشتر به کدام سمت است (درون یا بیرون).
به این ترتیب یک فرد برون‌گرا در مجموع بر دنیای بیرون از خودش متمرکز است و انرژی این فرد بیشتر در دنیای بیرون نمود و ظهور دارد. به طوری که یک فرد برون‌گرا در حضور سایر افراد و ارتباط با آن‌هاست که خودش را شارژ می‌کند. اما یک فرد درون‌گرا در مجموع بر دنیای درونی خودش متمرکز است و انرژی این فرد بیشتر در دنیای درونی نمود دارد. در نتیجه وضعیت ایده‌آل برای این فرد این است که زمان کافی برای ارزیابی و تعمق در افکار و اندیشه‌هایش را داشته باشد.
افراد برون‌گرا در مقایسه با درون‌گرایان زودتر دست به کار می‌شوند درحالی‌که درون‌گراها ترجیح می‌دهند بیشتر فکر کنند. در کلاس درس یا جلسات برون‌گراها دوست دارند در فعالیت‌های گروهی و مشارکتی حضور داشته باشند مثلاً با دیگران بحث و گفتگو کنند یا موضوعات را برای دیگران توضیح دهند. در حقیقت تعامل با دیگران به افراد برون‌گرا کمک می‌کند منبع انرژی‌شان را شارژ کنند. این درحالی است که یک فرد درون‌گرا ترجیح می‌دهد اول خودش به تنهایی در مورد موضوع تعمق کند و تکالیف یا پروژه‌ها را به تنهایی انجام دهد و ممکن است هنگام فعالیت‌های گروهی یا بحث‌های دسته‌جمعی کمی معذب باشد. در واقع درون‌گراها دوست دارند خودشان به تنهایی روی یک موضوع فکر کنند و کار را پیش ببرند.
دریافت اطلاعات
حسی بودن یا شهودی بودن
دومین شاخص که همان حسی در مقابل شهودی است مشخص می‌کند که فرد به چه صورتی اطلاعات را از محیط پیرامونش دریافت می‌کند.
اگر فردی دارای ترجیح حسی باشد به این معنی است که بیشتر به آن دسته از اطلاعاتی توجه دارد که مستقیماً از دنیای بیرونی و واقعی به دست آمده است. به این ترتیب می‌شود گفت که این افراد بیشتر به اطلاعاتی توجه دارند که بتوانند آن‌ها را از طریق حواس پنج‌گانه‌شان (لامسه، بویایی، چشایی، شنوایی و بینایی) درک کنند. آن‌ها معمولاً واقع‌بین و عمل‌گرا هستند.
در عوض اگر فردی دارای ترجیح شهودی باشد بیشتر به اطلاعاتی توجه نشان می‌دهد که برخاسته از برداشت درونی خودش است. آن‌ها به درک و تفسیر خودشان بیشتر توجه دارند تا اطلاعاتی که مستند و وابسته به دنیای بیرونی هستند. این نوع از دریافت اطلاعات گاهی اوقات به شکل درک و دریافتی آنی و ناخودآگاه خودش را نشان می‌دهد. شهودی‌ها کمی بیشتر روی اطلاعاتِ به دست آمده تعمق می‌کنند و تلاش دارند تا از معانی پرده بردارند و ارتباطی میان الگوها پیدا کنند. شهودی‌ها تخیل قوی دارند و ممکن است دیرتر دست به اقدام بزنند.
حسی‌ها بیشتر به اطلاعات و مستندات ملموس و واقعی توجه می‌کنند درحالی‌که شهودی‌ها بیشتر به معانی پنهانی که از اطلاعات به دست میآید توجه دارند. یک افسر پلیس برای اثبات مشاهدات و مدعای خودش حتماً به مدارک و مستندات واقعی متوسل می‌شود و اگر بخواهد فردی را بازداشت کند حتماً به دلایل واقعی و ملموس برای بازداشت آن فرد توجه می‌کند، دلایلی که کاملاً قابل مشاهده و قابل اندازه‌گیری هستند. اما در نقطه مقابلْ یک وکیل دادگستری ممکن است مسئله را شهودی‌تر ببیند و به دلایل و انگیزه‌های پنهان یا شواهد مخفی توجه بیشتری نشان بدهد تا بتواند موکل خودش را از مخمصه برهاند.
تصمیم‌گیری
فکری بودن یا احساسی بودن
سومین شاخص در مدل شخصیت شناسی MBTI که همان فکری در مقابل احساسی است مشخص می‌کند که فرد اطلاعاتِ به‌دست‌آمده را چگونه تحلیل و پردازش می‌کند. فکری بودن به این معنی است که فرد اطلاعاتی که به‌دست آورده را با تحلیل و ارزیابی مبتنی بر منطق مورد پردازش قرار می‌دهد. این افراد به دنبال اطلاعات و تحلیل‌های شفاف و ملموس هستند و به همین دلیل در حین تصمیم‌گیری به قواعد و استانداردها توجه می‌کنند.
در نقطه مقابل، افراد احساسی قرار دارند که عمدتاً به میزان خوشایند بودن یک گزینه توجه می‌کنند و بر این اساس تصمیم‌گیری می‌کنند. در واقع آن‌ها روی اینکه چه چیزی برای آن‌ها ارزشمند محسوب می‌شود تمرکز می‌کنند. این افراد ممکن است فکری‌ها را سرد و بی‌احساس در نظر بگیرند.
فکری بودن به این معنی است که فرد هنگام تصمیم‌گیری بیشتر به دلایل ملموس و قابل مشاهده اهمیت می‌دهد و سعی دارد با ارزیابی آن دلایلْ تصمیمی معقول و قابل توجیه بگیرد. به عبارتی می‌شود گفت فکری‌ها با مغزشان تصمیم می‌گیرند و احساسی‌ها با قلبشان. فکری‌ها افرادی هستند که موقع خرید یک خانه جدید به قیمت، ارزش خرید و شاخص‌های کمی توجه می‌کنند اما در نقطه مقابل، احساسی‌ها ترجیح می‌دهند خانه‌ای در نزدیکی همان محله قدیمی خودشان خریداری کنند.
سبک زندگی
ساختارگرا یا منعطف
در مدل شخصیت شناسی MBTI چهارمین شاخص که همان ساختارگرا[۱۷] در مقابل منعطف[۱۸] است مشخص می‌کند که فرد تصمیماتی که گرفته است را چگونه اجرایی می‌کند.
ساختارگراها کسانی هستند که برای رویدادها و کارهای زندگی‌شان از قبل برنامه‌ریزی می‌کنند و در حین اجرا کارها را طبق برنامه قبلی و از پیش‌تعیین‌شده جلو می‌برند. این افراد نظم و ساختار را دوست دارند و از اینکه بتوانند با نظم و برنامه‌ریزی کارها را پیش ببرند احساس خوبی می‌کنند، در واقع مسلط شدن روی محیط برای آن‌ها مهم است. این افراد معمولاً به تجربیاتِ قبلی‌شان از انجام کارها رجوع می‌کنند و نحوه انجام کارهای آتی را بر این اساس برنامه‌ریزی می‌کنند. علاوه بر این ساختارگراها دوست دارند کارها را در اولین فرصت تمام کنند و به نتیجه برسانند.
افراد منعطف ترجیح می‌دهند به صورت بداهه و در لحظه با کارها و رویدادها مواجه شوند، آن‌ها دوست دارند تا حد ممکن گزینه‌های مختلف و متنوع را بررسی کنند. این افراد ترجیح می‌دهند برای تصمیم‌گیری گزینه‌های مختلف در اختیارشان باشد و نظم و ساختار را به عنوان نوعی محدودیت برای خودشان و ظرفیت‌هایشان در نظر می‌گیرند. ضمن اینکه افراد منعطف زمانی تصمیم‌گیری می‌کنند که ضرورتی بیرونی برای این کار وجود داشته باشد در غیر این صورت معمولاً تصمیم‌گیری را به تعویق می‌اندازند، ترجیح آن‌ها ارزیابی مسئله و نگاه راهبردی به قضایاست. به نوعی می‌شود گفت افراد منعطف در لحظه حال زندگی می‌کنند و گزینه‌های متعدد و متنوعی را پیشِ روی خودشان می‌بینند.
[۱] Myers-Briggs Type Indicator
[۲] Keirsey Temperaments
[۳] Dichotomy
[۴] Carl Jung
[۵] Archetype
[۶] extroverted
[۷] introverted
۳ یونگ معتقد بود برون‌گرایی و درون‌گرایی دو شکل متفاوت دریافت انرژی در انسان‌ها هستند-م.
[۹] sensing
[۱۰] intuition
[۱۱] thinking
[۱۲] feeling
[۱۳] preference
[۱۴] dichotomy
[۱۵] judging
[۱۶] perceiving
۱ کلمه اصلی همان‌طور که پیشتر اشاره شد judging است که ترجمه آن قضاوت‌کننده است، اما با توجه به مفهومْ کلمه ساختارگرا دید بهتری از خصوصیات افراد J به دست می‌دهد-م.
۲ کلمه اصلی همان‌طور که پیشتر اشاره شد perceiving است که ترجمه آن مشاهده‌کننده است، اما با توجه به مفهومْ کلمه منعطف دید بهتری از خصوصیات افراد P به دست می‌دهد-م.
کاربردهای شخصیت شناسی MBTI
انتخاب شغل مناسب به کمک MBTI
مثلاً در روابط عاطفی طبق تحقیقات،
روابط عاطفی و MBTI
مثلاً در روابط عاطفی طبق تحقیقات، مهم‌ترین عواملی که باعث رضایت دو طرف از رابطه عاطفی‌شان شده است شامل موارد اساسی زیر بوده است:
✔️مهارت ارتباطی قوی
✔️داشتن توافق نظر در علاقه‌مندی‌ها و ارزش‌های اساسی
✔️مهارت حل مسئله و حل و فصل تعارضاتِ ایجاد شده
طبیعی است عوامل دیگری هم روی رضایت دو طرف تاثیر می‌گذارند. اما این‌ها مهم‌ترین و اصلی‌ترینِ این عوامل هستند که به کمک MBTI می‌شود دید و بینش خوبی درباره سازگاری در روابط آموخت.
تصمیم‌گیری و MBTI
یا مثلاً در تصمیم‌گیری‌ها:
روش حسی‌ها و شهودی‌ها در مدیریت لحظات تصمیم‌گیری با یکدیگر متفاوت است و هرکدام به شیوه‌ای که ترجیح می‌دهند گزینه‌های را مدیریت می‌کنند:
👈حسی‌ها
✔️به این توجه می‌کنند که همین الان چه اتفاقاتی دارد می‌افتد
✔️به دنبال مشورت گرفتن از افراد باتجربه و کارآزموده هستند
✔️معتقدند یک روش ثابت و مشخص وجود دارد
👈شهودی‌ها:
✔️به این توجه می‌کنند که چه چیزی احتمال دارد رخ دهد
✔️به دنبال مشورت گرفتن از افراد آینده‌نگر و خوش‌فکر هستند
✔️معتقدند روش در طول مسیر خودش را نشان خواهد داد
اما چطور می‌شود با مدل‌های مختلف تصمیم‌گیری آشنا شویم و حتی از آن برای بهتر تصمیم گرفتن در زندگی استفاده کنیم؟ در کارگاه شخصیت‌شناسی MBTI با مدلی آشنا می‌شوید که به شما در چند-وجهی دیدن مسائل و موضوعات (هر موضوعی که به‌نوعی به شخصیت برگردد) کمک می‌کند.
شخصیت شناسی MBTI
کارگاه حرفه‌ای شخصیت شناسی MBTI
اطلاعات بیشتر می‌خواهید؟ کارگاه حضوری MBTI برای شماست
MBTI تست نیست (چرا؟) و تست آن هرگز برای شناخت ظرافت‌های شخصیت کافی نیست. بعد از تست MBTI لازم است دانش و بینش خودتان را درباره نتیجه آن گسترش و عمق دهید. ما در کارگاه‌های شخصیت شناسی MBTI تایپ‌شناسی با تدریس آرسام هورداد در کوتاه‌ترین زمان ممکن کامل‌ترین آموزش MBTI را در اختیار شما می‌گذاریم.
در کارگاه MBTI چه چیزی یاد می‌گیرید؟
✔️شناخت شخصیت خودتان و دیگران
✔️شناخت نقاط ضعف و قوت فردی (کشف مسیری که در آن خوشحالم)
✔️شناسایی زمینه‌های توانمندی و اثرگذاری (خصوصاً در شغل و کسب‌و‌کار)
✔️شناخت و پذیرش تفاوت‌های افراد و بهبود ارتباطات (رابطه عاطفی‌ای که مناسب من است)
👈آموزش شخصیت شناسی MBTI با تدریس آرسام هورداد
📅 هر دو ماه یک بار
⏰ده ساعت کارگاه اثربخش با تدریس و مربی‌گری آرسام هورداد
📍محل برگزاری: تهران
✔️۱۰ ساعت کارگاه اثربخش
✔️جزوات، اسلایدها و راهنمای شرکت در دوره
✔️پشتیبانی مجازی با آرسام هورداد
✔️پانزده ساعت فایل آموزشی تکمیلی پس از دوره
آرسام هورداد
کارگاه شخصیت شناسی MBTI
وقتی تیپ شخصیتی‌ات را بشناسی ایده‌های خوبی برای رشد در سنین سی سالگی و بالاتر به‌دست می‌آوری، تیپ مثل یک قطب‌نما یا راهنمای خوب است که علاوه بر توانمندی‌هایی که داری- اما احتمالاً از آن‌ها غافل بوده‌ای- نقشه راه رشد را هم به تو نشان می‌دهد.
🔹 با MBTI به رشد کسب‌و‌کار و بهبود روابطتان شتاب بیشتری خواهید داد
🔹وقتی تیپ شخصیتی‌ات را بشناسی درباره مسیر شغلی متناسب با خودت ایده‌های مختلفی دریافت می‌کنی و این امکان ثروت‌آفرینی تو را در کسب‌و‌کار چندین و چند برابر افزایش می‌دهد
کارگاه MBTI تایپ‌شناسی
محتوای کارگاه MBTI
پیشنهاد می‌کنیم پس از مطالعه این نوشته، مقالات زیر را هم مطالعه کنید:
شخصیت‌شناسی MBTI چیست و چه می‌گوید؟
چطور می‌توانم از طریق سایت تیپ‌شناسی نوین MBTI را یاد بگیرم؟
آرشیو کامل مقالات سایت تیپ‌شناسی نوین درباره شخصیت‌شناسی MBTI
۱ دیدگاه
سلام و تشکر فراوان برای اشتراک گذاری خوبتون
وب سایت خیلی خوب و کاربردی ای دارید
به امید موفقیت های روز افزون.